زندگی نامه شوریده شیرازی

زندگی نامه شوریده شیرازی به نقل از خودش

بسم الله الرّحمن الرّحیم
هست کلید در گنج حکیم

شرح احوال بلبل شیرین گفتار حاج محمد تقی شوریده شیرازی ملّقب به فصیح الملک " شرح احوال شوریده از زبان خودش به نقل از نگارنده ی فارس نامه ناصری " در سال 1274 هـ . ق . زحمت افزای این سرای سپنجی شدم . در هفت سالگی هر دو جهان بینم را آبله پوشید ( پوشاند ) هر چه کسانم در معالجه کوشیدند بی فایده افتاد . از هشت سالگی مشغول تحصیل مراتب کمالیه گشتم . در سال هشتاد و پنج والد ماجدم طومار زندگی را در نوشته در گذشت ( احتمالاً شوریده 11 ساله بوده است نه 9 ساله ) و گاهی چند شعری گفته است  و به نام خود که عبّاس بود تخلّص می نمود . از او شنیدم که از پدرش می گفت : در نسب نامه دیدم که نسبم به اهلی شیرازی منتهی می شد و در سال هشتاد و هشت با خال ستوده خصال خودم به مکه معظّمه و مدینه طیّبه مشرف شدم .
این چند شعر از شوریده توسط نگارنده نوشته می شود :

ساقی ! مِی پاک ده که پاکم ببَرَد      وین درد ز جان دردناکَم ببَرَد ( به نقل از فارسنامه ناصری چاپ 1313 هجری قمری )
 برخیز و  به آبی آتشم را بنشان     ز آن پیش که باد آید و خاکم ببَرَد.

مرحوم خسروی در جلد دوم کتاب دیبای خسروی که تاریخ مبسوط در ادبیّات عرب است و ( بشاربن بَرد ) را که نابینا و در فنون ادب استاد بوده است با شوریده مقایسه می کند و می نویسد که : (( در سال 1320 هـ . ق . که این بنده را سفر پارس پیش آمد وی را در شیراز دیدم آنچه در حال بشّار نگاشته آمد کاملا با حال او مطابق آید از قدّ بلند و چهره ی مُجدّر چشمان عاری از مردمک ، زبانی طلیق و جدّ و هزلی متین و شیرین و طبعی مزّاح و نفسی أبیّ و جسور و اشعاری بلند از هر نوع و فراستی هرچه تمام تر ، از اغلب علوم با بهره است ، مانند : نحو ، اشتقاق ، لغت تازی و پارسی و تاریخ و عروض ، قافیت و نقد شعر از موسیقی و نواختن بعضی از سازها با بهره ، دارای صوتی ملیح و دلکش . من خود می دیدم که تمییز نیک و بدِ همه چیز را به قوّه ی لامسه تواند داد ، حتّی جواهرات را بلکه خوبی و زشتیِ آدمیان را به لمس ادراک کند .
موهبتی بزرگتر قوّت حفظ است که خداوندش عطا کرده ، اغلب اشعاری که سروده از بر دارد .
در یک شبی قصیده ای افزون از پنجاه بیت همه فصیح و متین و بدیع به نظم آرد و دیگر روز یا پس از ایّامی آن را در حضور ممدوح انشاء کند بی لکنت و سهوی ، در شعر مجرّد امروز بر بیشتر اهل عصر برتری دارد و هر قسم از اقسام شعر را از غزل و قصیده و مدح و هجا و فخریّه و مرثیه در نهایت خوبی و استادی می گوید بلکه در انشاء نیز شایسته ستایش است ، سپس چند شعر از قصیده ای که در مدح یکی از بزرگان فارس به نظم در آورده و تقاضای لباس سیاه محرم کرده می نگارد تا قدرت طبع او روشن گردد :
گوهر اشک نیم گوهر بحر هنرم                   الله ای آصف دوران مفکن از نظرم
گر سلیمان کُندم بخت همان مور توام            وَر به گردون بَرَدَم باد همان خاک دَرَم